Voetstappen in het zand
De Amelandse legende van Rixt van het Oerd
tot leven gebracht
Een verhaal van alle tijden,
een verhaal over het leven.
‘Voetstappen in het zand’, een foto-video-tekstproject van Luc ten Klooster rond de Amelandse legende van heks en strandjutter Rixt van het Oerd.
Naar een Amelands volksverhaal, een verhaal van alle tijden, een verhaal over het leven. Een verhaal dat het verdient om niet onder het zand van Ameland en de Waddenzee te verdwijnen.
De volkslegende van Rixt van het Oerd, de Waddenzee en het woeste landschap rond het meest oostelijke deel van Ameland inspireerden Luc ten Klooster tot het maken van een installatie in beeld en tekst.
Hij gaf de figuur van Rixt een heel ander uiterlijk dan de kromgegroeide oude heks die in een bronzen beeldje vereeuwigd is op het kleine plein in Buren.
Het project werd tentoongesteld gedurende Kunstmaand Ameland 2019 (en verlengd tot in maart 2020 de coronacrisis uitbrak) in het Landbouw- en Juttersmuseum in Buren.
Sinds schoolmeester P.J. Braaksma in 1889 het verhaal op schrift stelde, leeft Rixt voort als die oude heks, maar heeft dit volksverhaal geen diepere lagen in zich?
Was ook Rixt niet ooit een blijmoedige, jonge vrouw? Zijn de emoties van liefde en haat, van eenzaamheid, verdriet en onmacht die haar leven later gaan beheersen geen universele emoties zoals wij die al in de Griekse mythologie of de drama's van Shakespeare aantreffen?
Rixt wordt verstoten door de gemeenschap waarin zij opgroeide, alleen omdat zij anders is dan haar omgeving. Zij is een vluchtelinge in eigen land, die zich op een onherbergzame plek terugtrekt en daarmee ook vlucht voor zichzelf. Haar zoon neemt afstand van haar ellende door de wijde wereld in te trekken. Een zoon wiens dood haar tot waanzin drijft, mede omdat zij die dood zelf veroorzaakt heeft.
De zware strandjutterszak die Rixt achter zich aansleept door het woeste en eenzame oerlandschap bevat niet alleen haar gejutte leeftocht, maar ook de lasten van haar tocht door het leven.
Voor Luc ten Klooster heeft de figuur van Rixt nog een extra dimensie:
zij staat als natuurmens ook symbool voor een leven in symbiose met de natuur.
Een symbiose die voor de mens in onze huidige tijd verder weg lijkt dan ooit.
Hebben wij niet allemaal een stukje van Rixt in ons?
Het boek
Het project resulteerde ook in een foto- en tekstboek. Veel van wat u op deze site ziet is ook in het boek terug te vinden. Zo is naast een groot aantal foto's en teksten/eigen gedichten ook de originele tekst in het Frysk opgenomen van de legende van Rixt zoals die is opgetekend door schoolmeester P. J. Braaksma in 1889 onder de titel
'Wylde Rixt fen 't Oerd'.
62 pagina's full colour, liggend A4-formaat. Tweetalig: Nederlands en Duits.
Momenteel uitsluitend verkrijgbaar bij het Landbouw- en Juttersmuseum Swartwoude in Buren (Fr) à €19
Voor de totstandkoming van dit project ben ik veel dank verschuldigd aan
-Ilse Peters die de jonge Rixt zo overtuigend tot leven bracht
-Kunstmaand Ameland die mij de gelegenheid bood om dit project te realiseren en op de voor dit project meest geëigende plek te exposeren.
-De Amelander Musea en hun vrijwilligers voor alle medewerking bij de totstandkoming van de presentatie.
-Thomas Clausen die de Duitse vertaling van het boek verzorgde
-Richard Kiewiet die mij historische gegevens verstrekte.
-Mijn echtgenote Annette voor haar niet aflatende ondersteuning bij de opnames, de teksten en de vormgeving.